Dame met de wandelstok
Updated: Jan 11, 2020
Woensdagochtend zat ik weer op de berg, vanuit huis een pittige en steile trip van een half uur. De beloning is het waard, prachtig uitzicht over Sylling, het water en de bergen waarop de laatste restjes sneeuw nog te zien waren. Het was een perfecte dag, zonnig met een aangename temperatuur van 6 graden. Mijn muts en handschoenen liet ik thuis.
Terwijl ik aan de thee zat, verscheen er een oudere dame vanuit het bos. Ik schrok want ze kwam pratend uit het bos, meestal zit ik daar in alle stilte. Nordic walking stokken had ze bij zich, mij vanaf een afstand enthousiast begroetend met hoe ´koselig´ (uit te spreken als koeslie) en ´fint´ het was. Koselig is het belangrijkste woord in het Noors, ik heb er zelfs een heel blog aan gewijd. Een eind in de 70 schatte ik haar. Een gezellig mens en ik bood haar chocolade aan. Haar vriendin klauterde ook de berg op, iets jonger schat ik en zij sloot bij ons gesprek aan.
De dame met de stokken (Eli), vertelde dat ze in Sylling woonde vanaf 1970. Haar vier kinderen en man woonden niet meer bij haar. Begrijpelijk omdat haar kinderen volwassen waren. Wat er met de man gebeurd was heb ik niet gehoord en durfde ik niet te vragen. Ze was lerares geweest aan de basisschool in Sylling en ik vertelde ook wat over mijn herkomst. Er was veel veranderd in Sylling vertelde ze, winkeltjes en faciliteiten waren verdwenen maar ze vond het nog steeds fijn om hier te wonen. Voor we ieder onze weg weer gingen, nodigde ze mij uit een keer op de thee te komen en wilde ze mij helpen met het Noors. Ze noteerde haar naam en adres, ik weet haar nu te vinden. Het huis waar Eli woont ben ik heel wat keren voorbij gegaan. Ik heb het ook wel eens gefotografeerd omdat het zo´n typische Noorse romantiek heeft. Thuis zocht ik haar op, op Facebook. 84 jaar oud zag ik.
De ontmoeting met Eli zette me aan het denken over Sylling en ik besloot het verleden en de feitjes van mijn nieuwe thuis eens in te duiken.
HISTORIE
Tot de laatste decennia van de jaren 1900 was Sylling een plaats met verschillende kruidenierswinkeltjes en voorzieningen zoals een postkantoor, een bank en een bemand benzinestation. In 1996 werd het bankfiliaal gesloten en in 2001 werden zowel het postkantoor als het tankstation gesloten. Het postkantoor van Sylling bestond vanaf 1859, als één van de eerste in het hele gebied. Het werd gesloten na 142 jaar gebruik. Tegenwoordig zit het postagentschap in de SPAR.
HOTSPOT?
Sylling is niet de toeristische hotspot van Noorwegen. Weinig toeristen, soms een verdwaalde Nederlander met camper of een groepje jongeren met tentjes op het strand. In het dorp doe je je boodschappen bij de Spar en je kunt zelfs naar de kapper met zonnebank (deze sla ik over). Er zijn 2 huisartspraktijken, er is een basisschool, verzorgingstehuis, benzinestation en een kerkje. Eigenlijk een doorsnee plattelandsdorp waar er veel van zijn in Noorwegen. De faciliteiten liggen allemaal aan de nogal sfeerloze hoofdstraat, behalve de golfbaan die het dorp ook rijk is. Deze ligt even buiten Sylling. De (merendeels vrijstaande) huizen liggen verspreid, zo ook een aantal boerderijen die rondom het ´centrum´ liggen. Ik voel me hier fijn, de kneuterigheid, het feit dat je (Theo) op klompen de Spar in kunt. Niemand kijkt, niemand maakt zich druk.
AARDBEIEN
Sylling staat bekend als land- en tuinbouwgebied. Elke zomer trekt het aardbeienfestival vele bezoekers. De oogst wordt gevierd en voor één dag in het jaar staat Sylling (met name het strand) op zijn kop. Er zijn vele kinderactiviteiten, aardbeien te koop en op het pad naar de berg zitten trollen verstopt. Als deze je aanraken verander je in een steen. De kinderen gaan dus verkleed met trolstaart het bos in. Zo lang je je staart laat zien ben je veilig.
APPELS
Sylling ligt aan het einde van het Lierdal dat bekend staat om zijn appeloogst. Altijd dus vers appelsap in onze koelkast van eigen land of uit het dal.
LIERBANEN
De spoorlijn Lier - Svangstrand (het strand van Sylling) ook wel Lierbanen genoemd was een spoorlijn tussen de stad Lier en Sylling. Toen de Lierbanen van 1904 tot 1936 in gebruik was, kwam de post zelfs twee keer per dag naar Sylling. Het dorp was vanuit het Noorden lange tijd alleen bereikbaar per boot. In 1857 werden de wegen aangelegd als toegang tot het dorp en als doorgang naar het zuiden.
DE KERK
De huidige plaatselijke Lutherse kerk, Sylling Kirke, is in 1852 gebouwd, maar op dezelfde plek heeft al sinds de middeleeuwen een kerk gestaan. In 2002 werd de 150e verjaardag gevierd van de kerk. In 2001 werden tijdens reconstructie verschillende interessante objecten gevonden onder de kerkvloer. Sommige oude grafstenen met inscripties, botten van voormalige inwoners van het dorp en enkele andere objecten. Overigens heeft de kerk een Nederlands tintje, het nieuwe orgel is namelijk van Nederlandse herkomst.
Er zijn ook een aantal oorlogsgraven uit de tweede wereldoorlog. Een brits verkenningsvliegtuig werd
neergeschoten, de bemanning van 9 soldaten heeft zijn laatste rustplaats bij de kerk. De militairen die stierven, 9 april 1940, waren de eerste geaillieerden die omkwamen ter verdediging van Noorwegen. Er was één overlevende Ogwyn George, de radio-operator - die zonder parachute 900 meter viel, bomen raakte en landde in diepe sneeuw. Hij werd gered door de Noor Johan Bråthen. Ieder jaar, op de nationale feestdag 17 mei, leggen schoolkinderen bloemen bij de graven.
NEDERLANDSE PATER LEO
Tussen 1938 en 1955 fietste er een mannetje in zijn bruine monnikskleed door Sylling. Het was de Nederlandse pater Leo Van Eekeren, rector van Villa St. Halvard in Sylling en één van de weinige katholieken in Noorwegen. In de villa werden nonnen voorbereid op het kloosterleven. Pater Leo was een sociale man die grote indruk maakte, je zag hem op zijn fiets in zijn bruine gewaad met touwen om zijn middel, sandalen en een hoedje op. Er was respect voor hem maar er werden ook wel grappen over hem gemaakt. Zo werd hij vergeleken met een hondje dat zich overal markeerde. Hij hing namelijk overal zijn religieuze boodschappen aan palen.
Villa St. Halvard is overgenomen door 3 kunstenaars die er wonen, ook wordt het gebruikt voor bruiloften of andere evenementen.
EILANDJES
Karakteristiek voor Sylling: de 3 eilandjes. Op afstand lijken het er 2. Niets is door mij zo vaak gefotografeerd. Mijn excuus, het ziet er iedere keer weer anders uit. Regelmatig zijn we naar de eilandjes geroeid (30 minuten) en hebben we er zelfs gekampeerd. Uiteraard met gegrilde worstjes en een kampvuur. Slapen deden we niet maar onvergetelijk was het.
De eilandjes worden ook wel de priesterschap eilanden genoemd, omdat ze historisch tot de pastorie behoorden. In de volksmond worden ze pannenkoek, wafel en beschuit genoemd. Vraag me niet waarom… Op lange zomeravonden zie je vanaf het land de gloed van kampvuurtjes tussen de bomen. Voor velen een geliefd plekje dus.
Het meer (het is dus geen fjord) is het op vier na grootste in Noorwegen met een oppervlakte van 137 km2. Het diepste punt ligt op circa 295 meter en het ligt 63 meter boven zeeniveau. In het meer vele (68) eilandjes waarvan Utøya het bekendste is. De dag dat Noorwegen zijn onschuld verloor: op 22 juli 2011 schoot Anders Breivik 77 jongeren dood die deelnamen aan een politiek jongerenkamp. Een gebeurtenis met een hartverscheurende nasleep. We rijden vaak langs Utøya, het ligt er zo vredig bij. Je kunt je niet voorstellen wat voor horrorscenario zich hier heeft afgespeeld.
Deze weg, richting Noord, rijden we als we naar kongens utsikt gaan, jawel koningsuitzicht. Het kreeg deze naam nadat Koning Karl Johan in 1840 er was en door het uitzicht geïmponeerd was. Één van de absolute must do´s met anderen of met elkaar.
Mijn persoonlijke top 5
Asdølsjuvet (favoriet): de spannendste wandeling in trollenland. Beste wandelseizoen: voorjaar - zomer met altijd een extra paar sokken en schoenen mee.
Kongens utsikt: mooie wandeling die beloond wordt met panorama uitzicht.
Solberg fossen: waterval, op een steenworp afstand. Voor de durfal, een sprong in het diepe.
Hørtekollen: het beste en mooiste uitzicht over Sylling.
Eidsfoss: voormalig industriedorp met 300 inwoners. Historie, de ijzerfabriek sloot in 1873, gecombineerd met lekker eten en drinken in de plaatselijke kro (café). De oude houten brug met kunstgalerijtjes en ambachtswerk is een sfeertrekker.
Nog vele paden te ontdekken! Er zijn zoveel wandel- en fietsmogelijkheden. Ik verheug me nu al op het voorjaar en de zomer.
Voor een avondje bios, lunchen, shoppen, lekker eten ga je naar Drammen, Oslo, Asker of Sandvika. Deze plaatsen liggen op een afstand van maximaal 40 minuten rijden vanaf Sylling. Er zijn veel overdekte winkelcentra (de grootste van Scandinavië is in Sandvika). Gezellige winkelstraatjes zie je hier niet. Daarvoor moet je even reizen, naar Stavanger, Bergen of één van de idyllische dorpjes met witte houten huisjes aan de zuidkust. Ook als is ze Zweeds, ik noem ze Pippi dorpjes.
Voor mij is Sylling wel een hot spot. De ligging aan het grootse meer, ruimte, rust en de centrale locatie. Er is altijd moois aan de horizon. En ook best handig, we hoeven niet naar een ander dorp voor boodschappen en binnen een paar minuten ben je op één van de wegen richting Noord of Zuid. En....in 5 minuten sta ik op het strand om de komende tijd de ganzen te begroeten met hun zomerse beloftes.
